Het is erg attent van je om een naaste in rouw te willen helpen. Wij begrijpen dat het soms alleen lastig is om te bepalen wat wel of niet gewenst is, wat wel of niet helpend en troostend is, daarom delen we je hierbij een aantal suggesties hoe jij je naaste in rouw praktisch kunt ondersteunen. Houd er wel rekening mee dat het belangrijk is om zijn of haar wensen en inbreng te blijven toetsen en vragen. Misschien wil de rouwenden bepaalde dingen liever zelf doen of meer behoefte aan een andere vorm van ondersteuning. Jouw bereidheid om te helpen is een prachtig gebaar van steun, maar moet geen last voor hem of haar worden.
1. Bereid een maaltijd: Zeker in de eerste dagen na het overlijden wordt je als nabestaanden geleefd. De nachten zijn kort, de dagen lang. Veel regelwerk, beslissingen en emoties maken het dat nabestaanden die dagen vaak vermoeider zijn en zichzelf slechter verzorgen. Het kan dan heel fijn zijn als jij als naaste eens voor hem of haar wilt koken. Maak eens maaltijd of maak voor een paar dagen maaltijden die gemakkelijk op te warmen en te eten zijn. Je kunt ook overwegen om een maaltijdschema op te stellen met andere vrienden of familieleden, zodat er regelmatig maaltijden voor je naaste in rouw worden verzorgd. Daarnaast kun je natuurlijk ook altijd aanbieden om met hem of haar uit eten te gaan als hij of zij zich daartoe in staat voelt. Dit zou bijvoorbeeld weer fijn kunnen zijn in de weken na de uitvaart. Waarop men ook nog steeds erg moe zal zijn en de aandacht en hulp wat meer wegvalt.
2. Doe boodschappen: Sommige nabestaanden zien erg op om naar een supermarkt te gaan. Veel mensen, drukte en/of bekenden die je zullen condoleren en aanspreken. Niet iedereen zit daarop te wachten. Vraag je rouwende naaste dus gerust eens hoe hij of zij hierin staat en of hij of zij het fijn zou vinden als jij dit voor hem of haar overneemt. Vraag in dat geval om een boodschappenlijstje en haal de boodschappen voor hem of haar op. Je kunt ook aanbieden om met hem of haar mee te gaan als dat fijner wordt gevonden.
3. Help bij huishoudelijke taken: De dagen rondom de uitvaart staat het huishouden vaak volledig stil en in de weken erna zal er mogelijk ook minder puf voor zijn. Door aan te bieden om hem of haar hierin te willen helpen, kan dat heel helpend zijn voor de nabestaande. Bied aan om te helpen met de schoonmaak van de badkamer, de was eens per week op te halen of het gras te maaien. Vraag hem of haar wat nu achterloopt en kijk wat jij daarin kunt betekenen. Dit kan hem of haar wat last van de schouders halen en geeft meer ruimte om te rouwen.
4. Bied kinderopvang aan: Als hij of zij kinderen heeft, kun je aanbieden om te helpen met oppassen of de kinderen naar school of andere activiteiten (muziekles, training etc.) te brengen. Zo heeft de rouwende ouder zijn of haar handen vrij voor andere zaken of een momentje van rust voor zichzelf en dat geeft de rouwende ouder tijd en ruimte om te rouwen.
5. Help bij administratieve zaken: Een overlijden zorgt veelal ook voor veel administratieve zaken. Zaken waar je als nabestaanden niet op zit te wachten en/of niet uit komt. Denk bijvoorbeeld aan verzekeringszaken, het regelen van de erfenis of het annuleren / opzeggen van diensten die op naam van de overledene stonden. Wellicht dat jij hem of haar hierin kunt ondersteunen. Dat jij kunt helpen bij het betalen van rekeningen, het omgaan met erfenis- of verzekeringstaken, of het annuleren of wijzigen van de diensten.
6. Vervoer: Soms gaat het overlijden van een dierbare gepaard met verlies van de eigen mobiliteit. Stel je namelijk eens voor, je bent slecht ter been en je partner reedt je altijd overal naartoe of iemand zijn of haar partner is overleden bij een auto-ongeluk en waarbij men niet alleen zijn of haar partner is verloren maar er mogelijk ook geen auto meer beschikbaar is omdat die betrokken was bij het ongeluk. Als je dat weet kun je aanbieden om hem of haar naar afspraken, het werk, of waar hij of zij ook heen moet te rijden. Je zou ook je auto ter beschikking kunnen stellen op de momenten dat jij deze verder toch niet nodig hebt of carpoolen.
7. Bied gezelschap: Iets wat je sowieso altijd aan kunt bieden is gezelschap Bied aan om bij hem of haar te zijn als dat gewenst is – bijvoorbeeld door samen een film te kijken, te wandelen, of gewoon bij hem of haar thuis te zijn.
8. Help met huisdieren: Heeft je rouwende naaste huisdieren? Biedt dan aan om te helpen met het uitlaten, voeren, dierenartsbezoekjes of neem de zorg tijdelijk over door de dieren tijdelijk in huis te nemen. Zo kan de rouwenden zich even volledig op zichzelf en zijn of haar eventuele gezin richten zonder ook nog eens voor dieren te hoeven zorgen. De laatste optie kan ook juist niet gewenst zijn omdat dieren vaak ook heel troostend zijn in tijden van rouw en verlies. Maar door het te vragen en aan te bieden hoor je vanzelf wat wel of niet gewenst is.
9. Zorg voor de planten: Het klinkt misschien gek maar zeker in de eerste weken zijn rouwenden vaak veel van huis. Ze moeten naar een uitvaartcentrum, begraafplaats, notaris etc. Als het hoog zomer is en je wilt dat je tuinplanten mooi blijven kan het fijn zijn als je als goede buur aanbiedt om de planten water te geven.
10. Help bij een verhuizing: In sommige gevallen moet er een huis worden leeggeruimd of zal de nabestaande zelf moeten verhuizen. Als dat ook voor jouw rouwende naaste geldt kun je vragen of hij of zij hulp nodig heeft bij het herschikken van het huis, leeghalen of daadwerkelijke verhuizen. Dit kan ook betekenen dat je helpt bij het inpakken van persoonlijke spullen van de overledene, indien hij of zij daar zelf nog niet klaar voor is. Het kan immers erg confronterend zijn om zijn of haar spullen door je handen te laten gaan.
11. Help bij financiële planning: Wanneer je partner overlijdt heeft het overlijden veelal ook invloed op het besteedbaar inkomen van het gezin. Dit kan het leven financieel uitdagend maken. Als je dit bemerkt kun je vragen of je hem of haar kunt bijstaan met budgetteren, het begrijpen van haar huidige financiële situatie, of het zoeken naar een financieel adviseur.
12. Beheer van sociale media: Vandaag de dag zitten we allemaal op onze telefoons, tablets en computers. We hebben verschillende social media accounts. En na een overlijden blijven deze accounts bestaan. Misschien kan hij of jouw hulp wel gebruiken bij het beheren van berichten op sociale media of bij het informeren van verre vrienden en familie over het verlies. Ook zou jij aan kunnen bieden om hem of haar te helpen bij het opheffen van de accounts, het omzetten naar een in-memoriam status etc. Kijk hiervoor ook zeker bij onze artikelen over de digitale nalatenschap.
13. Bied gezelschap voor de nacht: De nachten zijn vaak het moeilijkst voor nabestaanden. Zeker wanneer het om het verlies van een partner gaat merk je het als nabestaanden omdat je ineens alleen in bed ligt. Je zou aan kunnen bieden om bij hem of haar te blijven slapen, of op zijn minst beschikbaar te zijn aan de telefoon tot hij of zij slaapt of bereikbaar te zijn in de nachtelijke uren. Dit kan zeer behulpzaam zijn omdat men dan het gevoel heeft er niet alleen voor te hoeven staan en ook niet alleen te hoeven zijn.
14. Heb aandacht voor de openbare situaties: Bied aan om haar te vergezellen naar sociale gelegenheden als verjaardagen, feestjes, borrels en andere bijeenkomsten waarin grote groepen mensen samen komen. Het kan namelijk erg intimiderend zijn om alleen op dergelijke gebeurtenissen aanwezig te zijn, vooral als mensen mogelijk ongemakkelijke vragen stellen over zijn of haar overleden kind, broer of partner.
15. Help bij het creëren van overzicht: Als je in rouw bent worden er verschillende hersendelen aangesproken. Die elk haar uitwerking hebben. Je raakt vermoeid, emotioneel op zijn tijd en bent minder alert. Het kan dan helpen om structuur en regelmaat in het gezin te houden. Sommige mensen zijn vanuit zichzelf alleen niet zo goed in planning en controle. Als jij dat wel bent kun je aanbieden om eens samen met de nabestaanden in kaart te brengen welke dingen er allemaal moeten gebeuren. Wat moet er nog worden geregeld? Door wie en wanneer? De structuur zorgt voor rust en regelmaat en dat is fijn als je in rouw bent. Kijk of dit goed gaat bij de rouwenden of dat jij hier mogelijk iets in kunt betekenen.
Je ziet er zijn veel verschillende praktische zaken waar jij als naaste iets mee kunt. En wat gewenst is achterhaal je door de nabestaande zo nu en dan concreet te vragen of je ergens bij kunt helpen. Stel dan dus geen open vraag als kan ik je helpen? Gebruik ook niet de woorden “Als ik iets voor je kan doen…” Maar wees concreet in je aanbod. Met bovenstaande voorbeelden hebben je willen laten zien dat er veel verschillende vormen van hulp mogelijk zijn. Kijk naar de situatie, persoon en jouw kunnen en biedt op basis daarvan de door jou in te vullen ondersteuning.
Lief dat je er voor hem of haar wilt zijn!