Wat gebeurt er als het leven je plotseling op de dunne lijn tussen geluk en verlies plaatst? Elvira’s wereld stortte in toen haar vrouw, Magali, slechts drie maanden na de geboorte van hun dochter overleed aan de gevolgen van uitgezaaide borstkanker. Te midden van deze duisternis ontdekte Elvira haar eigen veerkracht en heeft ze zich toegewijd om anderen te helpen bij het omgaan met verlies.

De roze wolk, die nooit kwam

Elvira en haar vrouw Magali keken uit naar de geboorte van hun dochter Luna. Maar toen Elvira acht maanden zwanger was, kreeg Magali de diagnose borstkanker en werd hun roze wolk meteen overschaduwd door de strijd tegen kanker. Chemobehandelingen, doktersbezoeken en de uiteindelijke diagnose van uitgezaaide en terminale kanker, domineerden hun “roze wolk” gevoel. “Waar andere ouders genieten van hun pasgeboren dochter, was ik tegelijkertijd afscheid aan het nemen van mijn vrouw, en deed ik mijn uiterste best om haar laatste weken zo comfortabel mogelijk te maken.” Elvira draagt de zorg over hun pasgeboren dochter en voert tussentijds gesprekken met artsen en verpleging.

Moederschap in overlevingsstand

Terwijl Elvira nog in haar zwangerschapsverlof zit en niet meteen terug hoeft naar haar werk, beseft ze dat ze niet onder de dekens kan kruipen en zich kan verstoppen van de werkelijkheid; hun dochter had haar zorg nodig. “Ik stond in de overlevingsstand. Ik moest wel uit bed komen, want er lag een baby naast me die moest eten. Luna heeft me in die zin geholpen om door te gaan en om een ritme aan te houden. Maar het was ook zwaar om helemaal alleen verantwoordelijk te zijn voor ons kind. Sociaal gezien deed ik echt bijna niets, al mijn energie ging naar Luna, en naar mijn rouw. Het leven ging in een waas aan me voorbij, soms heel snel en soms tergend langzaam.“ Ze heeft helaas niet veel herinneringen aan die eerste maanden zonder Magali, een veelvoorkomend gevolg van het rouwbrein. “Mijn grootste prioriteit in die tijd was om mijzelf en onze dochter staande te houden.”

Steun

Vrienden en familie speelden een cruciale rol in Elvira’s rouwproces. Praktische gebaren, van vrienden die eten voor de deur zetten zonder een gesprek te verwachten, mensen die hielpen bij het onderhouden van haar tuin of die via dagelijkse berichtjes lieten weten dat ze aan haar dachten, hielpen Elvira op de moeilijke dagen. “Het was heel troostend dat vrienden mijn manier van omgaan met mijn verdriet respecteerden, en onwijs fijn dat ze begrepen dat ik soms te moe was om te praten.” Ook deelden ze hun verhalen over Magali met haar. “Het was fijn dat er mensen in mijn omgeving waren die ook gewoon bij me waren om er te zijn en die hun verhalen over Magali met mij deelden.  Zo voelde ik me niet alleen en had ik het gevoel dat ze niet vergeten werd.”

Weer terug aan het werk

Na verloop van tijd is haar zwangerschapsverlof voorbij en moet Elvira weer aan het werk. Ze ontving gelukkig veel begrip van haar werkgever, maar worstelde met schuldgevoelens. “Het was zwaar om weer aan het werk te gaan. Ik was enorm moe en de eerste paar maanden kostte het me soms een dag om een e-mail te schrijven. Ik had gewoon geen energie om na te denken.” Haar werkgever stelt voor om de hoeveelheid werk te verminderen zodat ze minder werkdruk hoeft te ervaren. Hoewel sommige collega’s begripvol waren, voelde ze zich vaak anders dan anderen. “De meeste mensen op mijn werk waren heel begripvol, en maakte ruimte voor mijn verdriet, maar rouw is een emotie en kan op onverwachte momenten aankloppen, zo ook bij mij. Sommige collega’s voelden zich erg ongemakkelijk als ik emotioneel werd, of vonden het lastig om erover in gesprek te gaan, terwijl je als rouwende gewoon gezien en gehoord wilt worden. Ook op het werk!”

Rouw op de werkvloer

Een jaar na het overlijden van haar vrouw, besloot Elvira haar pijn om te zetten in een bron van steun voor anderen. Ze begon een opleiding tot rouwcoach, waarmee ze haar passie voor coaching een nieuwe richting gaf.  “Al voor het verlies van Magali deed ik veel met coaching, maar dan op het gebied van leiderschap binnen grote organisaties. Dat voelde nu niet meer gepast.” Haar verlangen om mensen te ondersteunen bij rouw en verlies werd een manier om Magali te eren op een manier die bij Elvira past. En door haar ervaring met coaching binnen bedrijven, was de brug tussen rouw en het werkveld snel gelegd. Nu biedt ze, naast een-op-een rouwcoaching, ook rouwbegeleiding op de werkvloer aan. Dit doet ze om bedrijven te helpen een omgeving te creëren waar verdriet er mag zijn, omdat de juiste steun mensen kan helpen op een gezondere manier met hun verdriet om te (leren) gaan.

Lessen van verdriet

Het eerste jaar na Magali’s overlijden bracht Elvira diepgaande lessen over verdriet, zelfontdekking en veerkracht. “Ik heb het zeker niet altijd goed gedaan, ben over mijn grenzen gegaan, en dat gebeurt soms nog. Ik was voor mijn verlies heel sociaal, deed veel leuke dingen en wilde gaan genieten van het moederschap. Dat is me allemaal afgenomen toen mijn vrouw overleed. Ik verloor niet alleen Magali, maar zoveel meer.” Ze leerde dat emoties tijdelijk zijn en dat veerkracht haar in staat stelde om naast de pijn ook weer andere emoties te voelen. “Zeker in het begin, voelde het verdriet zo intens, allesoverheersend en eindeloos, dat ik niet wist of ik ooit weer geluk kon ervaren.” Het was ook dankzij professionele hulp dat Elvira leerde om met haar rouw om te gaan. “Zonder mijn rouwtherapeut zou ik niet staan waar ik nu sta. Voordat ik mijn vrouw verloor, wist ik niet dat je je hele leven blijft rouwen. Nu weet ik: je komt er nooit overheen, maar bent veerkrachtig genoeg om naast de pijn, ook weer andere emoties te voelen.” Ze vult aan; “Dat klinkt misschien deprimerend, maar het is een eerbetoon aan de liefde die er was en altijd zal blijven. Het verdriet kan naast geluk en blijdschap bestaan” Nu ze meer weet over rouw, kan ze de emoties makkelijker laten zijn, zonder zich zorgen te maken over de toekomst.

Tips voor het ondersteunen van een rouwende collega

Elvira benadrukt het belang van begrip bij werkgevers en collega’s op de werkvloer. We vroegen haar om drie waardevolle tips om een rouwende collega te kunnen ondersteunen:

1. “Maak ruimte voor open gesprekken over verdriet, of het nu in een-op-een gesprekken is, in team meetings, of door een creatieve workshop. Je zal verbaasd zijn hoeveel openheid, verbinding en engagement dit teweegbrengt.”

2.“ Vermijd aannames. Stel je rouwende collega vragen; want wat voor de één werkt, werkt niet automatisch voor de ander. Sommige mensen willen graag snel weer werken omdat dit afleiding, structuur en ook een steunsysteem biedt, terwijl anderen echt tijd en rust nodig hebben om het verlies te leren dragen. Stel dus vragen waarbij je opties aanbiedt, zodat je rouwende collega voelt dat jij steun wilt bieden, en kan kiezen wat passend is. Bijvoorbeeld: Wat zou jou helpen wanneer je weer aan het werk gaat?, wil je het graag rustiger aandoen met een paar extra koffiepauzes waarin we kunnen praten over hoe het verloopt?, werk je liever vanuit huis?, redt je het om evenveel werk te verrichten als voor je verlies of zullen we wat taken verdelen? Waar heb je behoefte aan, wat past bij jou?”

3.“Vergeet het verlies niet. Ik zei het al eerder, maar rouwen doe je voor het leven, zet dus belangrijke data in je agenda en bied je collega op die dag extra steun en troost aan. Denk hierbij aan de sterfdag, Vaderdag, Kerstmis, Valentijnsdag, de verjaardag, of een trouwdag. Dit zijn vaak dagen die extra zwaar zijn, dus stuur een berichtje dat je aan ze denkt, bezorg een bloemetje of kaart, of denk aan een troostmand met bijvoorbeeld soep, vers brood en fruit.“

Tot slot benadrukt ze het belang van een open dialoog over rouwverlof. “In België en Nederland is het rouwverlof meestal tussen de 1 en 10 dagen. Maar voor sommige mensen kan het fijn zijn om snel weer aan het werk te gaan, omdat werk niet alleen een financieel vangnet is, maar ook een sociaal en mentaal vangnet. Maar voor anderen kan werk belastend aanvoelen, en is tien dagen verlof niet genoeg. Rouw is namelijk heel vermoeiend. In mijn ideale wereld stelt de werkgever aan de werknemer de vraag wat diegene nodig heeft. Wil je meer of minder werken, kortere dagen, lichter of zwaarder werk? Wat heb je nodig? Werkgevers zijn vaak bang dat de werknemer misbruik zal maken van die vrijheid, maar wie gaat er misbruik maken van rouwverlof?”. Ze hoopt dat er meer en meer bewustwording over rouw op de werkvloer zal komen en zal zich ervoor in blijven zetten.

Elvira’s verhaal toont aan dat geluk en verdriet dicht bij elkaar liggen. Haar verhaal is een getuigenis van zelfontdekking, veerkracht en de mogelijkheid om naast verdriet ook weer geluk te ervaren. Elvira heeft haar pijn omgezet in een bron van steun en is nu een rouwcoach die op de werkvloer de ruimte creëert waar verdriet er mag zijn.

Meer weten over Elvira? Kijk dan hier