December is aangebroken, een maand die voor velen synoniem staat voor samenzijn, lichtjes en eten. Deze maand staat vaak bol van feestelijkheid en warmte, maar ik begrijp dat voor jou, die een dierbare heeft verloren of binnenkort afscheid moet nemen van een dierbare, dit een zeer confronterende tijd kan zijn. In plaats van je volledig onder te dompelen in de feestvreugde, word je herinnerd aan de onmiskenbare leegte die jouw dierbare heeft achtergelaten of besef je je dat dit de laatste keer kerst samen zal zijn. En juist voor jou wil ik deze woorden van troost en steun delen. Juist daarom willen we jou, die zich hierin herkent wat tips voor troost en zelfzorg in de feestmaand geven.
 

• 1. Geef ruimte aan je emoties
  

  December kan tegenstrijdige gevoelens bij je oproepen. Enerzijds kun je gevoelens van verdriet, eenzaamheid en nostalgie ervaren terwijl je anderzijds misschien juist ook verbondenheid en plezier ervaart om met en bij vrienden of familie te zijn. Het is belangrijk om je emoties te erkennen en jezelf toestemming te geven om te voelen. Rouwen kent meerdere emoties en zeker rond de feestdagen kan het fijn zijn om je eigen emoties (beter) te (leren) begrijpen en te respecteren.

• 
  Voorbeeld:
  Creëer een ‘emotie dagboek’. Een document waarin je dagelijks je gevoelens kunt noteren. Dit kun je op papier doen, een agenda of bijvoorbeeld in de notities op je telefoon. Je emotiedagboek kan dienen als een waardevol hulpmiddel voor zelfreflectie en een manier zijn om patronen in je emoties te (leren) herkennen. Je kunt een vast moment plannen om je gevoelens te noteren of het dagboek gebruiken op de momenten dat je emoties je overvallen of er behoefte toe voelt om ze van je af te schrijven.  Als je het graag een bepaalde periode wilt blijven volgen kun je ervoor kiezen om een paar standaard vragen te noteren die je jezelf iedere keer dat je het wilt noteren kunt stellen. Hierbij een paar voorbeelden van vragen die je jezelf zou kunnen stellen:
• – Hoe voel ik me vandaag?
  – Hoe voel ik me op dit moment?
  – Waarom voel ik me nu zo?
  – Welke herinnering er bij je opkwam en waarom.
  – Wat is er (vandaag) gebeurd?
  – Wat kan ik volgende keer doen om beter met mijn emoties op te gaan?
• 
  Tip: Noteer de datum en het tijdstip iedere keer dat je iets van je afschrijft. Het kan ook heel waardevol zijn wanneer je vast blijkt te lopen en contact wilt hebben met een rouwcoach / rouwbegeleider. Kijk hiervoor in onze rouwapp bij “hulp bij mijn rouw- vind een rouwbegeleider”. Zij kunnen vaak al met één sessie je door deze confronterende maand heen helpen. Een andere tip: Het ook nuttig kan zijn om positieve momenten en kleine vreugdes vast te leggen. Soms kunnen deze notities een bron van troost en bemoediging zijn.

• 2. Maak gebruik van bestaande en nieuwe tradities

  Laat december dienen als een maand van herdenking en eerbetoon. Creëer ruimte voor rituelen die passen bij jouw rouwproces, of het nu het plaatsen van bloemen op het graf is, het luisteren naar favoriete muziek, of het maken van een herinneringscollage. Wij mensen houden graag vast aan tradities en rituelen, zeker rond de feestdagen. Samen koken, samen eten, samenkomen met familie en vrienden. In plaats van vast te houden aan traditionele vieringen die wellicht (te) pijnlijk zijn kun je overwegen om nieuwe/eigen rituelen te starten. Het is daarbij aan jou om juist rituelen te hernieuwen waarin de persoon die je nu zo mist juist terug komt of nieuwe rituelen te starten die juist ver van het verdriet vandaan ligt.

  Voorbeelden van rituelen ter nagedachtenis:
  – Schrijf een sinterklaasgedicht voor hem of haar die je mist, verbrand je gedicht symbolisch om je gedachte in stof op te laten gaan.
  – Hang foto’s, briefjes of symbolen, die verbonden zijn met de mooie momenten met je overleden dierbare, in  je kerstboom. Zo is hij of zij alsnog bij jouw kerst.
  – Draai zijn of haar muziek tijdens het (kerst)diner
  – Bezoek zijn of haar laatste rustplaats en versier het met lichtjes en een kerststukje
  – Plaats een kaars bij zijn of haar foto die je aansteekt op de momenten dat het gemis je overvalt.
  – Proost op hen die je mist tijdens de feestelijke bijeenkomsten.
  – Maak / plan een wandeling langs de voor jullie belangrijke plekken en haal indien gewenst herinneringen op. Het afspelen van jullie muziek tijdens de wandeling kan een extra impuls geven.

• Dit kunnen betekenisvolle manieren zijn om de aanwezigheid van hen die je mist, te (blijven) voelen tijdens de feestdagen.

• 3. Geef je behoeftes aan
  

  December is een tijd van samenzijn en het is belangrijk om niet geïsoleerd te raken. Zoek steun bij vrienden, familie of een rouwondersteuningsgroep. Het delen van herinneringen kan helend zijn, en het gevoel van gemeenschap kan je troost bieden. Probeer aan te geven hoe je je voelt en waar je behoefte aan hebt. Als je dit lastig vind kun je ook overwegen om mensen die bij je thuis komen te laten zien waar je behoeften liggen door deze duidelijk zichtbaar te laten zijn in je huis of door een app te sturen naar de mensen in je directe kring waarin je aangeeft hoe je je voelt en waar je behoeften deze maand ligt.

• Voorbeeld:
  Gebruik Post-its en schrijf op losse Post-its de dingen waar je behoefte toe voelt, hoe je je voelt of waar je hulp bij zou kunnen gebruiken. Schrijf bijvoorbeeld dat het je leuk lijkt eens samen te eten, dat je graag gaat wandelen of dat je iedere woensdagochtend om 10:00 uur in het bos wandelt , dat het je leuk lijkt om eens een dagje weg te gaan, een dansje te wagen of dat je best hulp kunt gebruiken bij het opzetten van de kerstboom of het snoeien van de heg.  Als je deze briefjes vervolgens in de gang, op je koelkast of deur plakt zien de mensen die bij je komen waar je echt behoefte aan hebt en kunnen ze daar iets mee. Je kunt ook een lijstje ophangen met dingen die je prettig vindt of juist niet.  Bijvoorbeeld: “Ik vind het leuk je te zien maar na 30 minuten ben ik echt op”, “Als ik je niet bel, is dat niet omdat ik je niet wil bellen, maar gewoon dat ik er geen energie voor heb. Bel mij maar gewoon, dat vind ik fijn.” Een vervolgstap zou kunnen zijn om eens aan te sluiten bij een rouwgroep in de buurt, deze vindt je in onze app-agenda.

• 4. Plan momenten van rust
  

  Te midden van de festiviteiten is het ook essentieel om tijd voor jezelf te nemen. Plan momenten van rust en reflectie, waarin je bewust stilstaat bij je emoties en herinneringen.  En plan momenten van rust voor je hoofd en lichaam. Dit kan in de vorm van meditatie, een rustige wandeling, of simpelweg een moment van stilte.  Ook rustgevende activiteiten, zoals een warm bad nemen, een massage plannen of sauna bezoeken kunnen helpen. Het creëren van een rustige omgeving helpt bij het herstellen van je emotionele balans. 

•  
• Voorbeeld voor aanpak:
  Gebruik een agenda of planner voor december en reserveer of blok wekelijks een paar uur voor een zelfzorgmoment. Je kunt bijvoorbeeld plannen om iedere zondagochtend een boswandeling te maken, iedere maandagavond een uurtje rustgevende muziek te luisteren of mediteren, plan een bezoek aan een sauna, masseur of manicure en ervaar rust, ontspanning en afleiding. En door het te plannen weet je zeker dat je ook echt je rust pakt en het ook in je planning past. Rustgevende muziek en meditatie bij rouw vindt je overigens ook in de Condole Rouwapp.

• 5. Doe waar je je goed bij voelt

• December kent veel vieringen en bijeenkomsten. Van jaar-aflsuitingen tot kerstborrels, van kerstdiners tot herdenkingen. Kijk voor jezelf of je behoefte hebt om wel of niet ergens bij aanwezig te zijn. Overweeg om uitnodigingen voor sociale bijeenkomsten te accepteren als je je daartoe in staat voelt en af te wijzen als je die behoefte dus niet voelt. Onthoudt dat deze momenten zowel afleidend en ondersteunend kunnen zijn als confronterend, en je vooral moet doen waar je je goed bij voelt. Dus absoluut niet wat je denkt dat er van je verwacht wordt.  Weet dat het ook prima is om nee te zeggen tegen uitnodigingen zonder jezelf te verontschuldigen, en dat mensen om je heen zullen begrijpen dat rouw een persoonlijk proces is.

• Tip: Als je graag in contact wilt zijn met lotgenoten zou je in de Condole rouwapp agenda kunnen kijken voor herdenkingen en samenkomsten met lotgenoten. De meeste bijeenkomsten zijn kosteloos bij te wonen en varrieren van samen eten tot samen wandelen en van een creatieve workshop kransen maken tot een simpel inloop café voor een praatje. En wordt dus bezocht door mensen die net als jij een dierbare moeten missen.  Het kan erg troostend en fijn zijn.

• 6. Blijf in verbinding tot je overleden  dierbare

• Juist tijdens de samenkomsten kan het gemis extra voelbaar zijn. Je ziet mensen vrolijk, enthousiast en opgewekt terwijl jij van binnen misschien juist verdriet ervaart. Om het gevoel te hebben dat je er niet alleen bent, zou je iets van de persoon die je mist, bij je kunnen dragen.

• Voorbeeld:
  Het dragen van een voorwerp van betekenis, kan heel troostend zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan zijn of haar foto in je binnenzak, een horloge, machetknoop of tas. Zo voelt het misschien alsof hij of zij toch nog een beetje bij je is deze samenkomsten.

Tot slot,

Heb je het gevoel vast te lopen in je emoties? Wij zijn er voor je! 7 dagen per week via onze Rouwpraat chat-functie Kijk gerust eens in ons verwijsbestand voor een rouwcoach / rouwbegeleider in de buurt. Zij kunnen naar je luisteren en je ook met slechts één sessie helpen om in ieder geval deze maand door te leren komen. Het is echt helemaal oké om hulp te vragen. Zeker in een maand als december, zijn herinneringen en emoties extra voelbaar en kan hulp van buitenaf trustgevend en troostend zijn.

Wij wensen je kracht en warmte om deze maand vol vieringen door te komen en zijn er voor je. Mail ons ook gerust op info@condole.nl

Meer tips nodig? Download de app en zie meer artikelen waarin we ingaan op rouw rond feestdagen. Wij zijn er voor je 7 dagen per week!