“Volgende week ga ik weer naar kantoor,” vertelt Fatima (39), die afgelopen zomer haar moeder verloor aan een langdurige ziekte. “Het voelt vreemd om een nieuw jaar te beginnen zonder haar. Ik ben bang voor al die goedbedoelde nieuwjaarswensen, alsof het ‘gelukkig nieuwjaar’ haar afwezigheid minder zwaar maakt.”

Fatima’s gevoelens zijn herkenbaar voor velen die het nieuwe jaar ingaan zonder een geliefde. Terwijl de meeste mensen de feestdagen afsluiten met frisse energie en goede voornemens, voelen rouwenden vaak de pijn van een jaar dat nooit meer hetzelfde zal zijn. Voor Fatima, en anderen in een vergelijkbare situatie, kan het werk een veilige plek zijn, maar ook een confronterend decor waarin collega’s vaak niet goed weten wat te zeggen.

Hoe kun je als werkgever, leidinggevende of collega je steun betuigen en tegelijkertijd rekening houden met de kwetsbaarheid van een collega in rouw? Wij geven je onderstaand wat handvatten.

Gespreksstarters: Laat je steun zien 

Zoals Fatima al aangaf, kan de drempel om weer op het werk te verschijnen groot zijn. Je kunt die drempel verlagen door een veilige werkomgeving te creëren en het gesprek op een empathische manier te starten. Wat hierbij kan helpen is door je rouwende collega te laten zien dat je zijn/haar verlies niet bent vergeten. Hier zijn enkele voorbeelden:

Voorbeelden zonder vraag

• “Beste [naam collega], het doet me goed je te zien. Ik realiseer me dat deze dagen niet makkelijk zijn, met het gemis van je(man/ dochter etc). Als je behoefte hebt aan een gesprek of wat gezelschap, ben ik er voor je.”
  Toelichting: Dit is een neutrale vorm van medelen waarmee je een rouwende collega de ruimte geeft om zelf actie te ondernemen.
• “Lieve [naam collega], ik heb de afgelopen dagen aan je gedacht. Ik besef me dat deze tijd mogelijk confronterend is voor je. Weet dat je altijd bij me terecht kunt als je wilt praten.”
  Toelichting: Dit bericht toont je medeleven en betrokkenheid.

Voorbeelden met vraag

• “Hi [naam collega], hoe ervaar je de start van dit nieuwe jaar zonder [naam overledene]? Of ben ik nu te direct?”
  Toelichting: Door aan te geven dat de vraag direct kan zijn, laat je ruimte voor de collega om te bepalen of hij/zij wil antwoorden.
• “Hi [naam collega], zijn er dingen die ik kan doen om de start van dit nieuwe jaar wat lichter te maken voor je?”
  Toelichting: Deze vraag biedt concrete hulp en toont dat je rekening houdt met zijn/haar behoeften.

Voor leidinggevenden

• “Beste [naam collega], weet dat als het je te veel wordt, je altijd naar me toe kunt komen. En op de sterfdag van [naam overledene] heb je dit jaar in ieder geval betaald verlof, dit hebben we al voor je geregeld.”
  Toelichting: Dit toont begrip, geeft ruimte en biedt een praktische oplossing.Vind je het lastig om het gesprek aan te gaan? Schrijf dan een persoonlijke boodschap op een kaartje en leg dit op de werkplek van je collega. Een neutrale kaart zonder nieuwjaarswens kan al veel betekenen. Het voordeel van een kaartje is dat het minder confronterend en ongemakkelijk is ook.

Alternatieven voor nieuwjaarswensen

Nieuwjaarswensen zijn goedbedoeld, maar voor een collega in rouw kan “Gelukkig nieuwjaar” wrang klinken. Een kleine aanpassing in je woorden een wereld van verschil kan maken. Door empathie en begrip te tonen in plaats van standaardwensen, geef je je collega het gevoel dat hij of zij er niet alleen voor staat. En laat je blijken dat je zijn/haar verlies niet bent vergeten.

Hier zijn enkele voorbeelden:

• Beste [naam collega] “Ik wens je vooral kracht en rust in dit nieuwe jaar.  Dat het maar een jaar zonder grote veranderingen mag gaan zijn. Weet dat je altijd bij me terecht kunt.”
• Lieve [naam collega] “Ik hoop dat dit jaar je momenten van troost en warmte brengt, en dat herinneringen aan [naam overledene] een bron van kracht mogen blijven. Ik ben er voor je, ook dit jaar!”
• Beste [naam collega] “Ik besef me dat dit het eerste jaar zonder jouw lieve [moeder, zus, zoon.] zal zijn. Dat zal niet gemakkelijk zijn. Weet dat ik er voor je ben!”

Tot slot

Empathie gaat verder dan woorden alleen. Kleine acties maken een groot verschil. Een kaartje op de sterfdag van zijn/haar dierbare wordt vaak erg gewaardeerd. Flexibele werktijden aanbieden op emotioneel zware dagen of een vrije dag bieden op de verjaardag of sterfdag van de overleden dierbare van je medewerkers wordt zeer gewaardeerd. Ook een ruimte voor bezinning en stilte kan prettig zijn. Kijk en beoordeel welke zaken op jullie werkvloer passend zou zijn.

Blijf daarbij ook vragen wat je collega nodig heeft en je oprechte interesse tonen. Neem hem of haar dit jaar nog eens apart om te vragen hoe het met hem/haar vergaat en te vragen of er dingen zijn waar hij/zij tegenaan loopt.

Samen kunnen we een werkomgeving creëren waarin rouwende collega’s zich gezien, gehoord en gesteund voelen. Niet alleen aan het begin van het jaar, maar elke dag opnieuw.

Wil je meer weten over hoe je je collega kunt helpen tijdens het rouwproces of op zoek naar praktische kaarten of troostgeschenken voor in rouw, neem dan gerust contact op met ons via info@condole.nl. Wij zijn er om te helpen, voor jou en voor je collega. Samen streven we ernaar om een warme en veilige werkomgeving te creëren waarin rouwende collega’s zich gezien, gehoord en vertrouwd voelen – niet alleen bij de aanvang van dit nieuwe “rouw”jaar, maar gedurende het hele jaar door.