Thema: Zelfzorg tijden de feestdagen
Leestijd: 5-7 minuten (veel toepasbare voorbeelden)
December is een maand van licht en samenzijn, maar als je iemand hebt verloren of binnenkort afscheid moet nemen, kan dit een pijnlijke en confronterende tijd zijn. Juist tijdens de feestdagen is het gemis voelbaarder. We willen je daarom enkele tips geven om jezelf te ondersteunen en momenten van troost te vinden in deze bijzondere maand.
1. Erken je emoties, ze zijn er, laat ze er zijn
Het eerste en belangrijkste advies is om ruimte te geven aan de emoties die je voelt. Het is volkomen normaal om tijdens de feestdagen gemengde gevoelens te ervaren. Je kunt momenten van verdriet, frustratie, en eenzaamheid hebben, maar ook momenten van vreugde en verbondenheid met anderen. Deze tegenstrijdige emoties kunnen verwarrend zijn, maar ze zijn onderdeel van het rouwproces. Het is belangrijk om jezelf toestemming te geven om alles te voelen.
Zelfzorg tip:
Een simpele en fijne manier om je emoties te erkennen, is door een emotiedagboek bij te houden. Schrijf op wanneer je emoties je overvallen, wat je voelt, en welke herinneringen naar boven komen. Dit helpt niet alleen om je gevoelens beter te begrijpen, maar het biedt ook inzicht in je emotionele patronen. Het is een moment van reflectie, dat helpt bij het omgaan met de complexiteit van rouwen.
Het werken met dag-vragen kan je helpen om structuur en rust te ervaren. Hierbij een aantal voorbeelden:
- Hoe voel ik me vandaag?
- Hoe voel ik me op dit moment?
- Waarom voel ik me nu zo?
- Welke herinnering er bij je opkwam en waarom.
- Wat is er (vandaag) gebeurd?
- Wat kan ik volgende keer doen om beter met mijn emoties op te gaan?
Wist je trouwens dat een emotie-dagboek ook heel waardevol is wanneer je vast blijkt te lopen en in contact komt met een rouwbegeleider. Door bij iedere notitie de datum en het tijdstip te noteren, kun je patronen in je rouwproces leren herkennen. En op basis daarvan alleen of met een rouwbegeleider patronen doorbereken of voortzetten. Denk bij positieve gedachten aan:
- Vandaag voor het eerst weer op een verjaardag geweest, ik voel mij hier….
- Vannacht lekker door kunnen slapen
- Vandaag weer naar de bridge club geweest, het was even wennen maar…..
- Vandaag een lief berichtje ontvangen, dit gaf mij…
Soms kunnen deze notities een bron van troost en bemoediging zijn en een bevestiging van het feit dat een rouwproces niet alleen maar nare en mooeielijk dagen/ momenten kent.
2. Creëer nieuwe rituelen of eer bestaande tradities
Het is vaak zo dat feestdagen ons herinneren aan het verlies van een geliefde, vooral als diegene een belangrijke rol speelde in onze tradities. Dit kan pijnlijk zijn, maar ook een kans om je eigen rituelen en manieren van herdenken te creëren. Het kan troostend zijn om de persoon die je mist in de viering te betrekken, zelfs als hij of zij fysiek niet meer aanwezig is.
Zelfzorg tip:
Overweeg om een ritueel te creëren dat voor jou betekenisvol is. Dit kan iets kleins zijn, zoals een herinneringsfoto in je kerstboom of het draaien van hun favoriete muziek tijdens het diner. Het kan ook een symbolisch gebaar zijn, zoals het aansteken van een kaars voor hen die je mist, of het maken van een fotocollage met herinneringen aan je dierbare.
Voorbeelden van rituelen ter nagedachtenis zijn:
- Sinterklaas: Schrijf een gedicht voor degene die je mist en verbrand het symbolisch, zodat je gedachten met de rook verdwijnen.
- Gedenken kerst: Hang foto’s of symbolen in de kerstboom die je aan je dierbare doen denken, zodat hij of zij toch bij je is.
- Momentje voor jezelf: Speel zijn of haar favoriete muziek af op de dagen die zwaarder voelen.
- Eerbetoon: Bezoek zijn of haar laatste rustplaats en versier het met lichtjes en een kerststukje
- Gedenken: Steek een kaars aan bij hun foto wanneer je het gemis voelt.
- Gedenken: Proost op hen die je mist tijdens de feestelijke bijeenkomsten.
- Gedenken: Maak een wandeling langs plekken die voor jullie speciaal waren, en laat muziek uit die tijd spelen.
- Kerstdiner: Bereid een gerecht dat jullie samen vaak aten, zodat je de herinnering aan gezamenlijke momenten in ere houdt.
- Activiteit: Plan een activiteit die hij/zij graag deed en doe dit ter nagedachtenis aan de persoon die je mist.
Dit kunnen betekenisvolle manieren zijn om de aanwezigheid van hen die je mist, ook tijdens de feestdagen te blijven voelen.
3. Wees duidelijk in wat je fijn en minder fijn vindt
Het is verleidelijk om jezelf in een isolement te trekken, vooral als je je emoties zwaar voelt. Maar rouwen is een proces dat niet alleen hoeft te gebeuren. Zoek steun bij mensen die je begrijpen: familie, vrienden, of misschien zelfs een rouwondersteuningsgroep. Dit kan je helpen om je minder alleen te voelen in je verdriet.
Zelfzorg tip:
Wees niet bang om hulp te vragen of je gevoelens te delen. Het kan nuttig zijn om te praten over wat je nodig hebt. Dit kan elke dag anders zijn, sterker nog ieder moment van de dag. Heb je behoefte aan afleiding? Ga iets doen wat je gedachte normaal gezien verzet. Ga muziek maken, ge sporten, ga naar een vriend of vriending. Heb je juist behoefte aan een luisterend oor?
Het kan jou en je naasten helpen om je behoeften visueel duidelijk te maken:
- Gebruik post-its: Schrijf op losse Post-its de dingen waar je behoefte toe voelt, hoe je je voelt of waar je hulp bij zou kunnen gebruiken. ls je deze briefjes vervolgens in de gang, op je koelkast of deur plakt zien de mensen die bij je komen waar je echt behoefte aan hebt en kunnen ze daar iets mee. Schrijf bijvoorbeeld dat het je leuk lijkt eens samen te eten, dat je graag gaat wandelen of dat het je leuk lijkt om eens een dagje weg te gaan, een dansje te wagen of dat je best hulp kunt gebruiken bij het opzetten van de kerstboom of het snoeien van de heg.
- Maak een lijst met ergenissen/moeilijke dingen: Je kunt een lijstje met dingen die je niet prettig vindt via whatsapp delen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik vind het moeilijk om naar verjaardagen te gaan, dat is nites persoonlijks.”, “Ik heb moeite met spontane bezoekjes, maar vind het fijn je te zien.” of “Ik ga niet graag alleen naar ht graf, wil je een keer met me mee?”. Zo weten mensen beter wat ze kunnen mijden en kunnen ze je niet onbedoeld pijn doen.
- Stel grenzen voor jezelf: Maak een bericht waarin je aangeeeft hoe je je echt voelt. Zeg bijvoorbeeld; “Ik vind het leuk je te zien maar na 30 minuten ben ik echt op”, “Als ik je niet bel, is dat niet omdat ik je niet wil bellen, maar gewoon dat ik er geen energie voor heb. Bel mij maar gewoon, dat vind ik fijn.”
Een vervolgstap zou kunnen zijn om eens aan te sluiten bij een rouwgroep in de buurt, daar vind je lotgenoten, die net als jij, een dierbare moeten missen. Rouwgroepen vindt je in onze app-agenda.
4. Plan momenten van rust en zelfzorg
De feestdagen kunnen een tijd van veel sociale activiteiten en verwachtingen zijn. Tussen de diners, bezoeken en bijeenkomsten kan het moeilijk zijn om tijd voor jezelf te vinden. Toch is het belangrijk om momenten van rust te plannen. Het kan een wandeling zijn in de natuur, een rustig bad, meditatie, of gewoon een moment van stilte in je kamer. Door deze momenten in te bouwen, geef je je lichaam en geest de kans om bij te komen.
Zelfzorg tip:
Maak gebruik van een agenda of kalender en plan momenten voor jezelf. Momenten om tot jezelf te komen. Of het nu een rustige wandeling is, een boek lezen, of gewoon even niets doen, zorg ervoor dat je jezelf deze momenten van ontspanning gunt.
aanpak:
Gebruik een agenda of planner voor december en reserveer of blok wekelijks een paar uur voor een zelfzorgmoment. Je kunt bijvoorbeeld plannen om iedere zondagochtend een boswandeling te maken, iedere maandagavond een uurtje rustgevende muziek te luisteren of mediteren, plan een bezoek aan een sauna, masseur of manicure en ervaar rust, ontspanning en afleiding. En door het te plannen weet je zeker dat je ook echt je rust pakt en het ook in je planning past. Rustgevende muziek en meditatie bij rouw vindt je overigens ook in de Condole Rouwapp.
5. Doe wat goed voor jou voelt
Soms voel je je verplicht om aan alle sociale verwachtingen te voldoen tijdens de feestdagen, maar het is belangrijk om je eigen grenzen te respecteren. Als je niet naar een feestje wilt gaan of als je je niet kunt verbinden met anderen, is dat oké. Je hoeft niet altijd te voldoen aan wat er van je verwacht wordt. Geef jezelf de ruimte om nee te zeggen, zonder je schuldig te voelen.
Zelfzorg tip:
Sta stil bij je eigen behoeften en gevoelens. Als een uitnodiging te veel druk op je legt, wees dan eerlijk tegen jezelf en de anderen. Je kunt ook alternatieve manieren vinden om contact te blijven houden, bijvoorbeeld door met een klein groepje vrienden te zijn of even een telefoongesprek te voeren.
6. Blijf in verbinding tot je overleden dierbare
Juist tijdens de samenkomsten kan het gemis extra voelbaar zijn. Je ziet mensen vrolijk, enthousiast en opgewekt terwijl jij van binnen misschien juist verdriet ervaart. Om het gevoel te hebben dat je er niet alleen bent, zou je iets van de persoon die je mist, bij je kunnen dragen.
Tip:
Het dragen van een voorwerp van betekenis, kan heel troostend zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan zijn of haar foto in je binnenzak, een horloge, machetknoop of tas. Zo voelt het misschien alsof hij of zij toch nog een beetje bij je is deze samenkomsten.
Kortom;
De feestdagen hoeven niet altijd te worden gezien als een tijd van blijdschap en festiviteit. Ze kunnen ook een tijd van herinnering, rust en zelfzorg zijn. Geef jezelf de ruimte om je emoties te voelen, creëer nieuwe rituelen die troost bieden, en wees niet bang om hulp te zoeken wanneer dat nodig is. Rouwen is een reis, geen bestemming, en het is oké om deze op je eigen manier te bewandelen.
De belangrijkste boodschap is: wees vriendelijk voor jezelf, vooral in deze tijden die anders zo gevuld zijn met verwachting en sociale druk. Je hebt recht om te voelen, om te rusten en om jezelf ruimte te geven om te rouwen, op de manier die voor jou het beste voelt. En weet dat je niet alleen bent.
Heb je het gevoel vast te lopen in je emoties, dan zijn wij er voor je! Chat of bel met één van onze aangesloten vrijwilligers op het moment dat de emoties je even te veel zijn. Of neem deel aan één van de wandelingen, rouwgroepen, rouwcafé of (kerst)diners voor nabestaanden. Met elkaar zorgen we voor betrokkenheid en ruimte voor onze rouw. Kijk ook gerust eens in ons verwijsbestand voor een rouwbegeleider in je buurt. Zij kunnen je ook met slechts één sessie helpen om in ieder geval deze maand wat dragelijker te laten zijn. Het is echt helemaal oké om hulp te vragen. Zeker in een maand als december, zijn herinneringen en emoties extra voelbaar en kan hulp van buitenaf rustgevend en troostend zijn.
Wij wensen je kracht en warmte om deze maand vol vieringen door te komen en zijn er voor je. Mail ons ook gerust op info@condole.nl.