Met het nieuwe schooljaar voor de deur is het belangrijk om niet alleen te denken aan de lesplanning en de organisatie van de klas, maar ook aan de leerlingen die een zware zomervakantie achter de rug hebben. Sommigen van hen keren terug naar school met een rugzak vol verdriet, omdat ze tijdens de vakantie te maken hebben gehad met verlies of een vakantie zonder een dierbare hebben doorgebracht. Misschien komen er ook nieuwe leerlingen bij die al langere tijd worstelen met rouw. In al deze gevallen kunnen jullie als schoolteam het verschil maken. Hoe? Door goed voorbereid te zijn.

1. Wees voorbereid op het nieuwe lesjaar

Zorg ervoor dat mentoren, leraren en andere betrokkenen vóór de start van het schooljaar op de hoogte zijn van de situatie van rouwende leerlingen. Dit kan door middel van een korte, discrete melding waarin de situatie wordt uitgelegd, aangevuld met bronnen zoals boeken, trainingen en platforms waar de leraar meer informatie kan lezen over rouw en hoe ze de leerling(en) het beste kunnen ondersteunen.

2. Overweeg een centraal systeem bij te houden

Overweeg om een centraal systeem op te zetten waarin overlijdens binnen gezinnen worden bijgehouden. Dit systeem kan door de directie worden beheerd en biedt een overzicht van welke leerlingen met verlies te maken hebben gehad, wie ze missen en andere belangrijke details, zoals de overlijdensdatum. Dit helpt betrokkenen zoals docenten en afdelingsleiders om op de hoogte te zijn en hierop te anticiperen.

Vraag altijd toestemming aan de ouder/verzorger van het kind voordat je deze gegevens vastlegt, en leg uit wat het doel ervan is. Door deze informatie zorgvuldig te beheren, kunnen jullie bijvoorbeeld rond speciale dagen extra alert zijn op het gedrag van de leerling en hier passend op reageren, bijvoorbeeld door een kaartje te sturen of een persoonlijk gesprek in te plannen.

3. Zorg voor inzicht in de achtergrond van nieuwe leerlingen

Zorg ervoor dat bij de inschrijving van nieuwe leerlingen informatie over recente verliezen direct wordt vastgelegd. Deze informatie kan vervolgens discreet (mits ouders/verzorgers hier toestemming voor hebben gegeven) worden gedeeld met de betrokken mentor, afdelingsleider en relevante docenten. Zo zijn ze beter voorbereid op de specifieke behoeften van de leerling. En ervaring van de leerling.

4. Zorg voor de juiste hulpmiddelen

Het begeleiden van een rouwende leerling kan een uitdaging zijn. Rouw is persoonlijk en verschilt per kind en situatie, dus het is belangrijk dat jullie als schoolteam inzicht hebben in de impact van verlies op jonge leeftijd. Door je hierin te verdiepen, ben je beter voorbereid op wat rouw met een kind of tiener doet en hoe je hen kunt begeleiden.

Hier zijn enkele aanbevolen hulpmiddelen:

• Het boek Kinderen helpen bij verlies van Manu Keirse: Leer meer over rouw bij kinderen en leer hen te begeleiden.
• Het boek Rouw bij kinderen en jongeren van Mariken Spuij: Richt zich op de specifieke rouwprocessen van jongeren en biedt praktische handvatten.
• Het boek Van harte gecondoleerd van Ameline Ansu: Bevat ervaringen van rouwende jongeren.
• Het boek De rouwende gids voor kids van Leoniek van der Maarel: Is een klein en handzaam boekje en geeft praktische tips ter inzicht en ondersteuning.
• Het boek Ik weet niet wat ik moet zeggen van Mariska Overman en Rob Bruntink: Helpt je op weg om het gesprek toch aan te gaan of een troostende schouder te bieden.
• Het boek Verder na zelfdoding van Lore Vonck en Daisy Buttiens: Richt zich specifiek op de rouw na zelfdoding en biedt begeleidingstips in deze situatie.

Daarnaast kunnen het rouwpaspoort en de masterclasses over rouw op school van Esther Ruël Engelman nuttige tools zijn. Het rouwpaspoort biedt praktische handvatten om in te spelen op de behoeften van het kind, terwijl de masterclasses leraren helpt om beter om te gaan met rouw op school.

5. Creëer een veilige plek van troost en rust

Sommige kinderen of jongeren trekken zich terug of hebben behoefte aan stilte en tijd alleen. Overweeg om een lokaal in te richten als gedenkplek waar leerlingen elk moment van de dag naar binnen kunnen lopen en waar een rustige muziek wordt afgespeeld, plek is voor het branden van een lichtje, het schrijven van een briefje, te bidden of even te zijn.

Richt de plek in met grote kussens, zitzakken en zorg ervoor dat het ALTIJD mogelijk is om hier onder de openingstijden van school naar binnen te kunnen.

Tip: Overweeg om er een vast inloopmoment aan te verbinden waarop jongeren naar binnen kunnen lopen voor een drankje en praatje met lotgenoten, een vertrouwenspersoon of rouwbegeleider.

5. Bevorder samenwerking binnen het schoolteam

Een goede samenwerking binnen het schoolteam is essentieel om rouwende leerlingen optimaal te kunnen ondersteunen. Overweeg om voorafgaand aan het schooljaar en op een vast moment een teamoverleg in te plannen waarin de situatie van leerlingen met een “rugzak” wordt besproken. Dit zorgt ervoor dat iedereen weet wat zijn of haar rol is en waar men terecht kan voor meer ondersteuning. Kom je er als team niet uit kun je ook aanspraak doen op een training en informatiesessie van een rouwbegeleider in jullie regio.

Kortom: Als schoolteam spelen jullie een cruciale rol in het leven van leerlingen die met verlies te maken hebben (gehad). Door goed voorbereid te zijn en effectieve systemen voor communicatie en opvang op te zetten, kunnen jullie ervoor zorgen dat rouwende leerlingen de steun krijgen die ze nodig hebben. Met de juiste voorbereiding en samenwerking kunnen jullie ervoor zorgen dat deze kinderen zich gezien en gesteund voelen, en met vertrouwen aan het nieuwe schooljaar kunnen beginnen.

Weet je niet waar je moet beginnen? Neem dan gerust contact met ons op. Wij helpen je graag bij een juiste aanpak, neem hiervoor gerust contact met ons op via info@condole.nl