Het is belangrijk om je bewust te zijn van de uitdagingen waarmee je rouwende collega wordt geconfronteerd. En dat omvat niet alleen de uitdagingen bij jou op de werkvloer maar ook die in hun persoonlijke leven. Zo ook rondom vakantieperiodes. De dagen voorafgaand aan vakantieperiodes gaan de gesprekken op het kantoor veelal over de vakantieplannen. Maar wanneer één van je collega’s in rouw is kan dat erg confronterend en pijnlijk zijn. Om nog maar te zwijgen over alle verhalen die mensen bij terugkomst van een vakantie met elkaar delen. Tuurlijk mag je blij zijn om op reis te gaan, op reis te zijn geweest en je foto’s tonen. Maar als jouw collega net een dierbare is verloren en er veel herkenning in terug ziet, is dat voor hem of haar erg pijnlijk. Het kan dus geen kwaad om wat subtiliteit en begrip te leren tonen. Om jou als collega in te laten zien wat dit met jouw rouwende collega doet en je te helpen jouw collega op dit gebied begrip en empathie te tonen geven we je in dit artikel tips en informatie om hier (juist) mee om te leren gaan.
Hoe vraag je naar de vakantieplannen van een rouwende collega?
Wees voorzichtig met je woorden. Begin je gesprek met erkenning van zijn of haar verlies. Je zou iets kunnen zeggen als: “Ik weet dat deze vakantie misschien anders zal zijn voor je na het overlijden van je partner. Als je er comfortabel mee bent, wil je dan iets delen over je plannen?” Respecteer vervolgens zijn of haar keuze om wel al dan niet zijn of haar plannen met jou te delen. Dat is niets persoonlijks. Sommige mensen vinden troost in het praten over hun verlies, anderen doen dat niet. Maak het gemakkelijk om de vraag te ontwijken. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik begrijp het als je liever niet over je vakantieplannen praat. Ik wilde alleen maar laten weten dat ik er voor je ben als je wilt praten.”
Denk na over je woordkeuze. Wees empathisch maar niet sympathiek: Empathie erkent de gevoelens van je collega terwijl sympathie soms kan leiden tot onbedoelde minimalisering van zijn of haar pijn. Zeggen: “Het klinkt als een moeilijke tijd voor je” is empathischer dan “Ik weet zeker dat je er het beste van zult maken”. Het kan helpen om open vragen te stellen. Open vragen moedigen je collega aan om zijn of haar eigen voorwaarden te delen. Dus plaats van te vragen: “Ga je naar [naam van de plaats]?”, kun je vragen: “Heb je al overwogen waar je heen zou willen?”. Het is mogelijk dat je collega niet wil praten, dring dan niet aan. Het is belangrijk om geduldig en respectvol te blijven tonen.
Ben je leidinggevende of werkgever? Herinner je rouwende werknemer dan nog even aan de opties voor flexibele vakantiedagen als hij of zij toch liever aan het werk gaat. De mogelijkheden voor geestelijke ondersteuning (als jullie dit bieden) of de mogelijkheid om bij terugkomst rustig aan weer op te starten. Het kan ervoor zorgen dat hij of zij zich gesteund voelt en minder alleen.
Tot slot, onthoud dat het doel van het gesprek niet is om je collega op te vrolijken of zijn of haar pijn weg te nemen dat kan namelijk helemaal niet. In plaats daarvan is het doel om hem of haar de ruimte te bieden voor het delen van zijn of haar gevoelens en om je collega te laten zien dat je hem of haar ziet en erkent in zijn of haar rouw en je hem of haar steunt.
Weer aan het werk na een rouw-vakantie, wat zeg je tegen je collega?
Als een van je collega’s een dierbare heeft verloren en terugkeert van een (eerste) vakantie zonder zijn of haar partner bijvoorbeeld kan je collega een complexe mix van emoties (hebben) ervaren. Het kan een gevoelige tijd zijn (geweest) en het bieden van ondersteuning en begrip vanuit jou, kan een enorm verschil maken. Het vragen naar de vakantie kan voor jou misschien als een normale vraag voelen, maar voor je collega in rouw kan het een herinnering zijn aan een zware periode. Het is belangrijk om voorzichtig en respectvol te zijn in je communicatie. Je zou kunnen beginnen met iets eenvoudigs als: “Het moet een uitdagende tijd voor je zijn geweest. Wil je erover praten of liever niet?” Hiermee herken je zijn of haar verlies en geef je hem of haar de ruimte om te delen indien gewenst zonder dat hij of zij zich verplicht zal voelen om details te geven. Het is volkomen normaal en oké om te zeggen dat je even niet goed weet wat je tegen je collega moet zeggen. Zeg dan bijvoorbeeld: “Ik weet niet goed wat ik moet zeggen, maar ik wil dat je weet dat ik er voor je ben.” Vermijd het maken van aannames of het doen van uitspraken die de ervaring van je collega kunnen minimaliseren. Denk daarbij aan opmerkingen als: “Het is goed om er even tussenuit te zijn geweest, nietwaar?” of “Je bent zeker helemaal tot rust gekomen?” Deze opmerkingen zijn ongetwijfeld goedbedoeld maar kunnen ook pijnlijk zijn voor iemand die rouwt.
Hoe onthaal je je collega in rouw?
Nu de vakantie is geweest hoeft dit niet te betekenen dat je rouwende collega tot rust is gekomen. Sterker nog een vakantie zonder je overleden partner, kind of ouder kan heel vermoeiend zijn geweest. Een wam en hartelijk onthaal van jou als werkgever en collega kan dan heel fijn zijn. Je kunt erover denken om de collega apart te nemen en te vragen en je medewerker te laten weten dat er geen druk is om direct weer op volle snelheid te werken en dat hun emotioneel welzijn belangrijk voor je is. Door te vragen hoe hij of zij zich voelt en of flexibele werkuren die eerste opstartperiode gewenst / nodig zijn. Door begrip te tonen voor stemmingswisselingen of verandering in prestatie leef je mee met je medewerker en dat zal zorgen voor een fijn gevoel en loyaliteit richting jou als werkgever. Het kan ook al heel klein door een persoonlijk kaartje op zijn of haar bureau te leggen waarin je kenbaar maakt dat je aan hem of haar hebt gedacht en er voor hem of haar bent voor een luisterend oor, hulp of aanpassingen in het werk.
Het belangrijkste om te onthouden is dat rouw een diep persoonlijke en unieke ervaring is. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander. Daarom is vragen, luisteren en flexibiliteit zo belangrijk. Toon begrip voor de situatie van je collega in rouw en zorg ervoor dat hij of zij zich gesteund en gewaardeerd voelt.
Ben je leidinggevende?
Dan kun je ervoor kiezen om Condole rouwondersteuning aan te bieden. Dat is een ondersteuningsvorm waarmee je je medewerker in rouw voor langere tijd ondersteuning kunt blijven bieden. Steun en aandacht op verjaardagen, de sterfdag en iedere andere dag waarin het gemis voor hem of haar voelbaar is. Neem hiervoor gerust contact met ons op via info@condole.nl dan denken wij met je mee over de gewenste invulling voor jouw medewerkers.
De eerste stap heb je in ieder geval al gezet want door het lezen van dit artikel heb je al duidelijk gemaakt steun en begrip richting je rouwende medewerkers te willen tonen. Goed bezig!